Cách Luyện Nghe Tiếng Anh Hiệu Quả là những chia sẻ cực kỳ bổ ích về cách phương pháp và cách thức giúp bạn phát triển khả năng tiếng Anh của mình một cách tốt nhất. Trong tiếng Anh có 4 kỹ năng chính đó là nghe, đọc, viết, và nói thì trong 4 kỹ năng này kỹ năng nghe là kỹ năng khó nhất, bởi vì mình có nghe được thì mới viết được và nói lại được. Vậy tại sao các bạn lại không nghe được, kỹ năng nghe của bạn đã tốt chưa và bạn phát âm đã chuẩn chưa? Các bạn đừng quá lo lắng về những vẫn đề đó hôm nay Thư Viện Sách sẽ mang đến cho các bạn những phương pháp để có thể nghe được tiếng Anh một cách tốt nhất, đó là Cách Luyện Nghe Tiếng Anh Hiệu Quả mời các bạn cùng theo rõi và đón đọc.
Cách Luyện Nghe Tiếng Anh Hiệu Quả
Quá thông minh: Vì mình không thể nào chấp nhận nghe một câu mà mình không hiểu. Cần phải hiểu một câu nói gì trước khi nghe tiếp câu thứ hai, nếu không thì mình không buồn nghe tiếp.
Quá kinh nghiệm: Cuộc đời đã dạy ta không nghe những gì người khác nói mà chỉ hiểu những gì mà nội dung chuyển tải. Nếu không hiểu nội dung, chúng ta không thể lặp lại lời người kia. Cũng vì thế mà – trong giai đoạn đầu học tiếng Anh – mỗi lần nghe một câu tiếng Anh thì trong đầu phải dịch ra được tiếng Việt thì mới yên tâm, bằng không thì câu ấy không có nghĩa.
Một cách khách quan, nghe và nói tiếng Việt là khó nhất vì ở phương Tây, không có ngôn ngữ nào mà mình đổi cao độ của một từ thì
ý nghĩa từ ấy lại thay đổi: ma – má – mà – mạ – mã – mả. Thế nhưng những thầy cô dạy chúng ta nghe nói tiếng Việt chẳng phải là những vị chuyên viên ngôn ngữ như các thầy ngoại ngữ mà ta học tại các trường. Thầy dạy tiếng Việt chúng ta là tất cả những người quanh ta từ ngày ta ra đời: cha mẹ, anh chị, hàng xóm, bạn bè… nghĩa là đại đa số những người chưa có một giờ sư phạm nào cả, thậm chí không có một khái niệm nào về văn phạm tiếng Việt. Thế mà ta nghe tiếng Việt thoải mái và nói như sáo. Còn tại sao nói tiếng Anh thì không thể như thế được. Ấy là vì đối với tiếng Việt, chúng ta học theo tiến trình tự nhiên, còn học tiếng Anh thì ta học theo tiến trình phản tự nhiên.
Từ lúc sinh ra chúng ta đã nghe mọi người nói tiếng Việt xung quanh mà chẳng bao giờ ta phản đối: “ Tôi chẳng hiểu gì cả, đừng nói nữa”. Sau một thời gian dài từ 9 tháng đến 1 năm, ta mới nói những tiếng nói đầu tiên (từng chữ một), mà không hiểu mình nói gì. Vài năm sau vào lớp mẫu giáo mới học đọc, rồi vào lớp 1 (sáu năm sau khi bắt đầu nghe) mới tập viết. Lúc đó, dù chưa biết viết thì mình đã nghe được tất cả những gì người lớn nói rồi (kể cả điều mình chưa hiểu). Như vậy, tiến trình học tiếng Việt của chúng ta là Nghe – Nói – Đọc – Viết. Giai đoạn dài nhất là nghe và nói, rồi sau đó từ vựng tự thêm vào mà ta không bao giờ bỏ thời gian học từ ngữ. Và ngữ pháp (hay văn phạm) thì đến cấp 2 mới học qua loa, mà khi qua hết trung học thì ta đã quên hết 90% rồi.
Nhưng tiến trình ta học tiếng Anh (hay bất cứ ngoại ngữ nào) thì hoàn toàn ngược lại.
Trước tiên là viết một số chữ và thêm nghĩa tiếng Việt nếu cần. Kể từ đó, học càng nhiều từ vựng càng tốt, kế đến là học văn phạm, rồi lấy từ vựng ráp vào cho đúng với văn phạm mà viết thành câu. Rồi loay hoay sửa cho đúng luật. Sau đó thì tập đọc các chữ ấy trúng được chừng nào hay chừng ấy, và nhiều khi lại đọc một âm tiếng Anh bằng một âm tiếng Việt. Ví dụ: fire, fight, five, file… đều được đọc là “ phai”.
Sau đó mới tới giai đoạn nói, mà ‘nói’ đây có nghĩa là đọc lớn tiếng những câu mình viết trong đầu mình, mà không thắc mắc người đối thoại có hiểu “ message” của mình hay không vì mình chỉ lo là nói có sai văn phạm hay không. Lúc bấy giờ mới khám phá rằng những câu mình viết thì ai cũng hiểu, nhưng khi mình nói thì chỉ có mình hiểu thôi.
Sau một thời gian dài, chúng ta khám phá rằng mình từng biết tiếng Anh và nói ra thì người khác hiểu tàm tạm, nhưng khi họ nói thì mình không nghe được gì cả (nghĩa là nghe không hiểu gì cả). Lúc bấy giờ mới tập nghe và rồi đành bỏ cuộc vì cố gắng mấy cũng không hiểu được những gì người ta nói.
Vấn đề là ở đó, chúng ta đã học tiếng Anh ngược với tiến trình tự nhiên, vì quá thông minh và có quá nhiều kinh nghiệm.
Tiến trình ấy là Viết – Đọc – Nói – Nghe.
Vì thế, muốn nghe và nói tiếng Anh, việc đầu tiên là phải quên đi kinh nghiệm và trí thông minh, để trở lại trạng thái ‘sơ sinh và con nít’, và đừng sử dụng quá nhiều chất xám để phân tích, lý luận, dịch thuật.
Và dưới đây, Smart Kids Centre xin giới thiệu 2 bí quyết lớn để luyện nghe tiếng Anh.
A. Luyện nghe tiếng Anh một cách thụ động:
1. “Tắm” ngôn ngữ. Nghe không cần hiểu: Hãy nghe! Đừng hiểu. Bạn chép vào CD một số bài tiếng Anh. Mỗi bài có thể dài từ 1 đến 5 phút.
Khi nào bạn ở nhà một mình, thì mở các bài đó ra vừa đủ nghe, và cứ lặp đi lặp lại mãi ra rả như âm thanh nền suốt ngày. Bạn không cần để ý đến nó. Bạn cứ làm việc của mình, đánh răng, rửa mặt, học bài làm bài, vào internet… với tiếng lải nhải của bài tiếng Anh. (thậm chí, trong lúc bạn ngủ cũng có thể để cho nó nói).
Trường hợp bạn có CD player, USB player hay iPod, thì đem theo để mở nghe khi mình có thời gian chết – ví dụ: di chuyển lâu giờ trên xe, đợi ai hay đợi đến phiên mình tại phòng mạch.
Công việc “tắm ngôn ngữ” này rất quan trọng, vì cho ta nghe đúng với từng âm của một ngôn ngữ lạ. Tai của chúng ta bắt rất nhanh một âm quen, nhưng loại trừ những âm lạ. Ví dụ: Nếu bạn nghe câu: “ Mặt trời mọc cánh khi voi truy cập chén cốc”, một câu hoàn toàn vô nghĩa, nhưng bảo bạn lặp lại thì bạn lặp lại được ngay, vì bạn đã quá quen với các âm ấy. Nhưng khi một người nói một câu bằng chừng ấy âm, trong ngôn ngữ bạn chưa từng học, và bảo bạn lặp lại thì bạn không thể nào lặp lại được và bảo rằng không nghe được. Vấn đề là tai bạn không nhận ra được các âm. Lối “tắm ngôn ngữ” đó chỉ là vấn đề làm quen đôi tai và sau một thời gian bạn sẽ bắt được các âm của tiếng Anh, và thấy rằng âm ấy rất dễ nghe, nhưng hoàn toàn khác với âm Việt.
2 – Nghe với hình ảnh động.
Nếu có giờ thì xem một số tin tức bằng tiếng Anh, một điều khuyên tránh đừng xem chương trình tiếng Anh của các đài Việt Nam, ít ra là giai đoạn đầu. Vì xướng ngôn viên Việt Nam phần lớn nói rất gần với âm Việt Nam (kể cả pronounciation), nên mình dễ quen nghe và từ đó lỗ tai mình lại hỏng, về sau lại khó nghe người bản xứ nói tiếng Anh – thế là phải học lại lần thứ hai. Các hình ảnh đính kèm làm cho ta ‘hiểu’ được ít nhiều nội dung bản tin, mà không cần phải ‘dịch’ từng câu của những gì xướng ngôn viên nói. Bạn sẽ yên tâm hơn, sau khi nghe 15 phút tin tức, tự tóm lược lại thì thấy rằng mình đã nắm bắt được phần chính yếu của nội dung bản tin. Và đây cũng là cách thứ hai để tắm ngôn ngữ.
B. Nghe chủ động.
1. Luyện nghe tiếng Anh qua bản tin special english.
Thu một bản tin, nghe lại rồi chép ra nhiều chừng nào hay chừng ấy. Nhớ là đừng tra cứu tự điển hay tìm hiểu nghĩa vội. Đoán nghĩa trong nội dung câu và nhớ lại âm thanh của từ hay cụm từ đó, sau này tự nó sẽ rõ nghĩa, nếu trở đi trở lại nhiều lần.
2. Chăm chú nghe lại một số bài mình từng nghe trong giai đoạn ‘tắm ngôn ngữ’
Lấy lại script của những bài mình từng nghe, đọc lại và nhớ lại trong tưởng tượng lời đọc mà mình từng nghe nhiều lần.
Sau đó xếp bản script và nghe lại để hiểu. Lần này, tự nhiên mình sẽ nghe rõ từng tiếng và hiểu. Trường hợp không hiểu một từ hay cụm từ thì gắng lặp lại nhiều lần đúng như mình đã nghe, sau đó lật lại script để so sánh.
3. Luyện nghe nhiều lần, trước khi đọc script.
Đọc lại script, chủ yếu kiểm tra những từ mình đã nghe hoặc đoán, hoặc những từ mà mình có thể phát âm lại nhưng không hiểu viết và nghĩa thế nào. Qua việc này nhiều khi ta phát hiện rằng một từ mình rất quen thuộc mà từ xưa đến nay mình cứ yênn trí là phải nói một cách nào đó, thì thực ra cần phải nói khác hẳn và phát âm như thế thì mới mong nghe đúng và nói cho người khác hiểu. Sau đó, xếp bản script và nghe lại một hai lần nữa. Ví dụ: hai chữ tomb, bury, trước kia tôi cứ đinh ninh là sẽ phát âm là “ tôm-b(ơ), bơri” – sau này nghe chữ “ tum, beri” tôi chẳng hiểu gì cả – dù cho tôi nghe rõ ràng là tum, beri – cho đến khi xem script thì mới vỡ lẽ.
4. Luyện nghe tiếng Anh qua học hát tiếng Anh và hát theo trong khi nghe.
Chọn một số bài hát mà mình thích, tìm lyrics của nó rồi vừa nghe vừa nhìn lyrics. Sau đó học thuộc lòng và hát song song với ca sĩ và gắng phát âm cũng như giữ tốc độ và trường độ cho đúng. Khi nào buồn buồn cũng có thể tự hát cho mình nghe. Nếu không có giọng tốt và hát sai giọng một tí cũng không sao, vì chủ yếu là tập phát âm, tốc độ, trường độ và âm điệu tiếng Anh.
Và nói cho đúng giọng (qua hát) cũng là một cách giúp mình sau này nhạy tai hơn khi nghe, vì thường thường ngôn ngữ trong các bài hát khó nghe hơn những câu nói bình thường rất nhiều.
Có bạn bảo rằng hiện nay mình chưa hiểu, nên cố gắng nghe nhiều cũng vô ích, để mình học thêm, khi nào có nhiều từ vựng để hiểu rồi thì lúc đó sẽ tập nghe sau. Nghĩ như thế là hoàn toàn sai. Chính vì bạn chưa hiểu nên mới cần luyện nghe tiếng Anh nhiều hơn những người đã hiểu tiếng Anh. Muốn biết bơi thì phải nhảy xuống nước, không thể lấy lý do rằng vì mình không thể nổi nên ở trên bờ học cho hết lý thuyết rồi thì mới nhảy xuống và sẽ biết bơi. Chưa biết bơi mà xuống nước thì sẽ uống nước và ngộp thở đấy, nhưng phải thông qua uống nước và ngộp thở như thế thì mới hy vọng biết bơi được.
Hi vọng với những phương pháp và cách thức học
tiếng Anh trên sẽ giúp các bạn có thể nghe tiếng Anh một cách tốt nhất. Chúc các bạn thành công
